Intuïtie in het ondernemen is voor mij ‘kijken’ voorbij dat wat ik kan zien
Stefan Hogendoorn is Managing Director van Qlouder en CTO van Cloud Technology Group. Een hele mond vol, maar hij ziet zichzelf nog steeds als Chief Geek. Stefan en ik kennen elkaar al lange tijd. Inmiddels werk ik alweer bijna zes jaar met hem samen vanuit Hoofd&Letters. Dit verhaal is de eerste van de in totaal vier gesprekken met ondernemers over hun visie op balanceren op de lijn tussen ratio en intuïtie.
Stefan: “Acht jaar geleden startte ik Qlouder*. Ik zie mezelf als een technologiegedreven persoon. De dingen die ik leuk vind hebben bijna altijd iets met technologie te maken. Dus het is niet gek dat ik daarover ook het liefste praat. Ik zeg vaak ‘Mensen zijn leuk, technologie is makkelijker’. Maar ik vind mensen wel boeiend.”
Wat deed je besluiten ondernemer te worden?
“Ik wilde dingen op een bepaalde manier doen, had een eigen(wijze) visie. Op enig moment merkte ik dat de weg die ik wilde bewandelen niet langer strookte met de organisatie waarin ik werkte. Dus toen ben ik in goed overleg mijn eigen tuintje begonnen.”
Was je besluit puur rationeel?
“Ja en nee. Het was sowieso tijd dat ik iets anders ging doen, wel binnen de ICT. Dus ik kon of blijven proberen dingen te veranderen of zelf iets beginnen. Dan speelt voor een deel ratio en voor een deel gevoel of emotie een rol.”
Spanning als ondernemer
“Spanning, daarmee heeft iedere ondernemer te maken. Ik ben altijd bezig met de vraag hoe we ervoor kunnen zorgen dat we relevant blijven. Dat we ook morgen, volgende maand en volgend jaar werk hebben. We zijn in een paar jaar tijd van twee naar 180 mensen gegaan. Het doormaken van die groei was een kronkelig pad, waarbij ik echt niet altijd achter elke bocht kon kijken. De eerste jaren waren de druk en de verantwoordelijkheid hoog. Nu ben ik directielid in een 5 koppige directie en deel ik de verantwoordelijkheid. Dat maakt het niet minder spannend, maar wel anders.”
Je startte je bedrijf in een economisch onzekere tijd. Had dat invloed op je ondernemerschap?
“Onze technologische kennis was vanaf de start onze kracht. Onlangs nog realiseerde ik me dat ik dus iets kan en doe dat een bepaalde relevantie heeft. Daarmee verdien ik mijn brood. En toen ik startte met mijn bedrijf was dat echt niet de boterham die ik daarvoor had hoor. Natuurlijk heb ik me in de beginperiode weleens afgevraagd of ik ooit rendement zou halen uit alles wat ik investeerde. Maar dat is nooit aanleiding geweest om te denken: ik stop ermee. Wel heb ik keuzes gemaakt. Bijvoorbeeld om een bepaalde ontwikkeling van de organisatie te stoppen, omdat ik zag dat ons dat niet verder ging brengen of dat de markt toch andere behoeftes had. En weet je, ik ben al ondernemer sinds 2002. Tussendoor werkte ik een tijdje in loondienst, maar dat was voor niemand fijn, haha. Nu ben ik formeel ook weer medewerker. Doordat ik ook directielid ben, voel ik me toch nog steeds ondernemer. En dat bevalt me heel goed.”
Speelt intuïtie een rol in je dagelijks werkleven?
“Ja, ik denk het wel. Als ik kijk naar de beslissingen die ik neem dan heeft intuïtie zeker een rol. Bijvoorbeeld bij het wel of niet aannemen van nieuwe medewerkers of het in zee gaan met bepaalde klanten. Uiteindelijk vind ik daarin ook de eerder aangegeven technische relevantie belangrijk. Die relevantie is nu onderdeel van mijn dagtaak om de plek die we hebben als organisatie te behouden. Dat vraagt van mij dat ik vaak moet ‘kijken’ voorbij dat wat ik kan zien. Steeds klaar zijn voor de dingen die gaan komen. Dat kan je gewoon niet alleen met data onderbouwen. Bij mijn keuze om met deze organisatie te starten was intuïtie wel een belangrijke factor.”
En toen?
“Haha, de jaren daarna heb ik een en ander echt wel kunnen staven met data van onder meer marktontwikkeling. Dat ging wel verder dan mijn gemaakte keuzes te willen rechtvaardigen. Wij hebben vanaf onze start nooit aan infrastructuur gedaan. Dat was een hele bewuste keuze. Waarom niet? Omdat het intuïtief voor mij niet goed voelde. De data was er echt wel om aan te tonen dat er markt voor was. Maar ja, ik wist dat wij die dienst destijds niet goed zouden kunnen leveren. Onze Engelse collega’s kunnen dat wel. Nu kunnen we dingen combineren. Wij zijn sterk in het bouwen van applicaties, wat zij eerder niet deden, dus we vullen elkaar daarin goed aan.”
Intuïtie bij het aannemen van mensen
“Ik denk dat het aannemen van mensen voor een groot deel intuïtie is. Natuurlijk kijk ik naar een CV en we hebben een sollicitatieproces. Toch komt het nog steeds voor dat ik mensen voor het eerst spreek in de laatste sollicitatieronde en dat ik dan toch ‘nee’ zeg. Terwijl iemand op papier een goede kwalificatie heeft. Daarin heb ik ook geleerd. Dat we iemand aannamen en dat er dan vaak toch gebeurde wat ik verwachtte. Dus mijn intuïtie neemt met de jaren ook toe, ik leer, word scherper en daarop durf ik dan uiteindelijk steeds meer te vertrouwen.
Maar andere grote beslissingen staaf je liever met data?
“Sterker nog, als ik het met data kan staven, is dat extra fijn. Want het is natuurlijk wel handig om te zien of ik de juiste keuzes maak. Ook is het makkelijker anderen met feitelijkheden te overtuigen dan met onderbuikgevoel. Ik vraag me af of daar trouwens data voor is, vast wel! Operationeel worden we natuurlijk steeds meer een datagedreven organisatie. Het samengaan met een andere partij; het inzetten van nieuwe technologie of het ontwikkelen van een bepaalde applicatie zijn allemaal keuzes waarmee ik te maken heb. Ook in de strategie probeer je daarop te bouwen, maar intuïtie helpt dan zeker bij het vinden van de goede paden die je vervolgens met data kunt onderbouwen. Ook bij een eventuele beslissing om ergens mee te stoppen.”
Hoe werkt dat voor jou?
“Misschien ben ik soms wat ongeduldig. Dan vind ik het lastig de rit van de gemaakte keuze volledig uit te zitten. Het is dan fijn data te hebben om het stopzetten van een bepaalde ontwikkeling te kunnen rechtvaardigen. Maar de reden dat ik ergens mee stop komt juist voort uit mijn intuïtie. Daarin wil wel benadrukken dat een goede interpretatie van data belangrijk is. Ik heb weleens een presentatie gezien waarin de correlatie werd gelegd tussen de zeewatertemperatuur en het effect op piraterij. Dat was natuurlijk totale onzin, maar het geeft aan dat men graag verbanden wil zien in data die er niet zijn om de eigen intuïtie of wereldbeeld te staven. Dus zelf als data iets anders zegt, moet je soms ook durven vertrouwen op je ondernemerschap en je intuïtie.”
Vind jij intuïtie een essentiële voorwaarde voor het ondernemerschap?
“Ik denk het wel. In elk geval ervaar ik dat zo voor onze sector. We zijn vooruitstrevend op technologisch gebied. Dat betekent soms ook een beetje op de muziek vooruit lopen. Daar heb je intuïtie bij nodig. Voor iemand die begrafenisondernemer is, werkt dat misschien weer anders. Je bent daar redelijk zeker dat je altijd klandizie hebt. Mensen gaan namelijk altijd een keertje dood. Dus kunnen zij waarschijnlijk veel meer datagedreven opereren. Misschien spreken experts uit dit vakgebied dit tegen, maar dat is in elk geval het beeld dat ik vanaf de buitenkant heb.
Korte golfbewegingen
“In de ene sector is meer dynamiek dan in een andere. De technologische sector werkt met golfbewegingen. Die golven worden steeds korter, met enorme veranderingen. Dat heeft natuurlijk impact op datgene wat je als organisatie kunt bieden. Ik denk dat er genoeg beroepen zijn waarin die impact van veranderingen veel kleiner is.”
Leidinggeven op afstand
Stefan reist veel. Niet alleen naar de diverse kantoren van CTS, maar ook voor presentaties die hij over de hele wereld geeft. Het betekent dat hij zijn medewerkers niet altijd kan zien en dus leiding geeft op afstand.
“We maken veel gebruik van videoconferencing (Google Hangouts, red), zodat we elkaar toch kunnen zien. Maar er zijn ook momenten dat je mensen alleen via de chat spreekt of elkaar alleen mailt. Ik geloof niet in leidinggeven op afstand, ik geloof wel in managen op afstand. Daar zit voor mij een nuance in. Ik weet het grootste gedeelte van de tijd wel waar mensen qua werk mee bezig zijn, maar niet precies hoe ze in hun vel zitten. In de tijd die ik wel op kantoor doorbreng bestaat mijn werkdag dan ook uit zoveel mogelijk persoonlijk contact met mensen.”
Heb je mensen die voor jou voelhoorns zijn?
“Door onze groei is de organisatie een stuk minder plat dan voorheen. Dat betekent gelukkig ook dat er meer mensen zijn die kunnen signaleren als iemand wat meer aandacht nodig heeft. Wel maak ik altijd meteen tijd als iemand te maken krijgt met grote gebeurtenissen.”
Mis je door de waan van de dag weleens signalen?
“Ik denk dat ik ze mis, dat zegt niet perse iets over de waan van de dag, maar eerder iets over mij. Ik denk dat ik niet echt een people manager ben. Wat ik net al zei, mensen zijn leuk, techniek is makkelijker. Ik zou graag een stoplicht willen hebben om te zien hoe het met iemand gaat. Maar natuurlijk zijn er mensen om me heen die me goed kennen en die me helpen. Die zeggen van: ‘joh, praat eens met hem of haar.’ Die meer subtiele signalen, ik vind dat ik daarin nog wel beter kan worden.”
Leven lang groeien
“Het is belangrijk om ook fouten te maken op basis van een intuïtieve keuze. Soms moet ik mezelf daar wel toe aanzetten. Dan bekijk ik ook of ik andere methodes kan inzetten om die intuïtie te staven. Bijvoorbeeld door mensen om me heen te raadplegen waarvan ik weet dat ze op een bepaald vlak een goede intuïtie hebben. Ik denk dus ik mijn leven lang kan blijven groeien in het gebruiken en durven vertrouwen op mijn intuïtie.”
Volgende keer
Het volgende blog in deze reeks is een gesprek met Sergej van Middendorp. Ondernemer bij Miles Ahead. Dit verhaal verschijnt over een aantal weken.
*In oktober 2018 ging Qlouder samen met Cloud Technology Solutions in UK.